Üniversitemizde TÜBİTAK Destekli Çeviri Teknolojileri Eğitimi
Üniversitemiz Batı Dilleri ve Edebiyatları Bölümü tarafından TÜBİTAK 2237-A Bilimsel Eğitim Etkinliklerini Destekleme Programı kapsamında ''Çeviri Teknolojileri Eğitimi'' etkinliğinin açılış programı gerçekleştirildi. 2 gün sürecek olan etkinliğin açılış programı İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Yahya Kemal Salonu'nda yapıldı. Programa Rektör Yardımcımız Prof. Dr. Mehmet Başalan, İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Abdussamed Yeşildağ, Batı Dilleri ve Edebiyatları Bölüm Başkanı Doç. Dr. Ziya Tok, farklı üniversitelerden gelen eğitmenler ve eğitim katılımcıları ile akademik personelimiz ve öğrencilerimiz katıldı.
Programın açılış konuşmasını gerçekleştiren Proje Yürütücüsü ve Batı Dilleri ve Edebiyatları Bölüm Başkanı Doç. Dr. Ziya Tok, ''Sayın Rektör Yardımcım, Sayın Dekanım, değerli öğretim üyeleri ve değerli katılımcılar hepiniz hoş geldiniz. Bugün Batı Dilleri ve Edebiyatları Bölümü olarak çeviri teknolojileri eğitimine yönelik hazırlamış olduğumuz TÜBİTAK destekli eğitim için buradayız. Teknoloji hayatımızın her safhasında yer almış durumda. Öyle ki teknoloji olmadan gündelik işlerimizi yürütemez hale gelmiş bulunmaktayız. Teknolojinin en çok etkilediği alanlardan birisi de çeviri. Çeviri alanında hızlı gelişmeler yaşanıyor. Şu an yapay zekanın çevirisini konuşuyoruz. Çeviri tarihine baktığımız zaman çeviri başlangıcının çok eskilere dayandığını görüyoruz. 17. yüzyılda Descartes'ın Rahip Mersenne yazdığı mektupta ortak dil oluşturulması ve diller arası çeviri yapacak bir sözlük oluşturulması gerektiğini belirtiyor. Bilgisayarın icadı ve soğuk savaştan sonra çevirinin hızla geliştiğini görüyoruz. Yılda 2 kere yayınladığımız dergimiz var. Dergimizde özel sayı bölümümüz var. Yaptığımız bu etkinliğin sonunda elde ettiğimiz çıktıları kalıcı hale getirmek ve Türkiye'de bu alanda araştırma yapan araştırmacılara zemin oluşturmak adına dergimizde özel sayı hazırladık. Proje yürütücüsü olarak bizlere desteğini esirgemeyen Rektörümüze, Dekanımıza ve emeği geçenlere teşekkür ederim.'' ifadelerini kullandı.
Rektör Yardımcımız Mehmet Başalan,'' Sayın Dekanım, Türkiye'nin farklı üniversitelerinden gelen değerli hocalarım ve değerli katılımcılar şahsım ve Üniversitemiz adına sizleri saygı ve sevgiyle selamlıyorum. Rektörümüz Prof. Dr. Ersan Aslan bugün buraya katılıp sizlere hitap etmeyi arzu ediyordu fakat yoğun programı sebebiyle katılamadı. Sizlere selamlarını iletmemi istediler. Üniversitemizin 32 yıllık bir geçmişi var. Bu süreçte eğitim-öğretim, araştırma-geliştirme ve toplumsal katkı faaliyetlerinde sürekli kendini geliştirmeye devam ediyor. Batı Dilleri ve Edebiyatları Bölümümüzün 2 gün sürecek faaliyetlerinin başarılı geçmesini temenni ediyorum. Dilin önemini en iyi anlayan ve anlatan sizlersiniz. Bende 7 yıl Amerika'da kalmış ve dili değişik yollardan öğrenmiş ve kullanan biri olarak bu eğitime katılmayı çok arzu ederdim. Çünkü ailemize son 1 yıl içinde katılan Arapça konuşan aile bireyi sebebiyle cep telefonumdaki programı kullanmaya başladım. Teknolojinin ne kadar önemli olduğunu anlatmaya çalışıyorum. Tabi bunu en güzel anlatacak kişiler 6 farklı üniversiteden gelen eğitmen arkadaşlarımız olacak. Üniversitemiz TÜBİTAK'ın desteklerinin tamamından faydalanmaya gayret ediyor. Biz araştırmacılar olarak özellikle Araştırma Destek Programları Başkanlığı (ARDEB) ve Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı (TEYDEB) programlarını kullanıyoruz. Bilim İnsanı Destek Programları Başkanlığı (BİDEB) programlarının da Üniversitemizin eğitici ve toplumsal katkı rolünü iyi ifade etmesi bağlamında değerli bir katkı olduğunu düşünüyorum. Özenle seçilen eğitmen ve eğiticilerin olduğunu biliyorum. Bugün Bilimin çeviriye nasıl uygulandığını görme fırsatı bulacağız. Bu çalışmalarda emeği geçen herkese ve katılımlarınızdan dolayı sizlere teşekkür ediyorum. Başarılı ve faydalı bir eğitim olmasını temenni ediyorum.'' şeklinde konuştu.
Programın açılış sunumunda, tarihsel süreçte Türkçenin neden gelişemediğini ve Osmanlı Türkçesinden günümüz Türkçesine nasıl dönüldüğünü anlatan Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi İspanyol Dili ve Edebiyatı Bölüm Başkanı Prof. Dr. İlhami Sığırcı, ''Sayın Rektör Yardımcım ve değerli katılımcılar hepinizi sevgi ve saygıyla selamlıyorum. Osmanlı, Batı'nın ileri gittiğini çok geç anlıyor. 1789 yılında 3. Selim anlıyor. İlk işi Mühendishaneyi kuruyor ve Fransa'dan kitap getirtip çevirisini yaptırıyor. O dönemde Osmanlı da Arapça ve Farsça dışındaki dillere karşı ön yargı vardı. Türkçe neden gelişemedi? Çünkü Osmanlı'da Türkler genelde yönetime hakim değildi. Dolayısıyla Osmanlı'da Türkler bir kimlik geliştiremedi. 1800 yıllarda Türkler yönetime hakim olmaya başladı ve Türkçe gelişmeye başladı. 1876 yılında ilk Anayasamız olan Kanun-i Esasi'de devlet memurlarının Türkçe konuşma zorunluluğu vardır. Osmanlı Türkçesinden yaşayan Türkçe ‘ye nasıl geçildi? yaşayan Türkçe dediğim halkın konuştuğu Türkçe. Biz Tanzimat Dönemi'nden sonra yazı dilimizi konuşma dilimize benzetmeye çalışıyoruz. Çünkü Osmanlı Dönemi'nde yazı başka konuşma başka. Osmanlıca çetrefilli bir dildi. Edebiyat ve sanat diliydi. Yüzyıllarca Türk devletlerinde Türkçe kullanılmamıştır. Gazne Devleti, Selçuklu Devleti ve Osmanlı Devleti'nde eğitim ve devlet dili olarak kullanılmamıştır. Gazneliler ve Selçuklular Farsçayı kullanmıştır. Türkçeyi kullanan sadece Karahanlı Devleti'dir. Batı'da durum tam tersidir. Türkçe, 11. yüzyılda bir kutsal kitabı çevirecek sözcük yapısına sahipti. Bugün de geldiğimiz noktada dilimize Fransızca, İngilizce ve başka dillerden yabancı sözcükler giriyor. Bizim Türkçeye sahip çıkmamız gerekiyor.'' ifadelerini kullandı.
Konuşmaların ardından açılış programı, Güzel Sanatlar Fakültemiz Müzik Bölümü Doç. Dr. Müslüm Akın Kumtepe ve Dr. Öğr. Üyesi Görkem Kumtepe'nin keman ve viyolonsel dinletisi ve fuaye alanında ikram ile sona erdi.
